Het EPC NR (energieprestatiecertificaat voor een niet-residentiële eenheid) is een instrument van de Vlaamse overheid om tegen 2050 een koolstofneutraal niet‑residentieel gebouwenpark te hebben. De regels zijn streng en worden de komende jaren verder uitgebreid en aangescherpt. Met deze zaken in het achterhoofd zet je al grote stappen vooruit richting het beste energielabel.
1. Trias Energetica: beperk de energievraag
Kijk eerst naar de bouwschil en isoleer (bij) waar nodig. Zo zal de energievraag dalen. Isoleren doe je maar één keer, technieken vergen extra onderhoudskosten en moeten na verloop van tijd vervangen worden. Hou daar rekening mee bij de berekening van de return van je investeringen. Isolatie vraagt geen onderhoud, technieken wel. Hou in je plannen ook rekening met die jaarlijkse kosten.
Wat betekent het 'Trias Energetica'-principe juist weer? Klik hier.
2) Bekijk energielabel en energiescore samen
Het EPC NR bestaat uit twee elementen: het energielabel en de energiescore. Bij de bepaling van het energielabel wordt uitgegaan van het aandeel hernieuwbare energie, terwijl de energiescore berekend wordt op basis van het theoretische primaire energiegebruik. Het is belangrijk dat we het behaalde energielabel samen met de energiescore bekijken. De combinatie van het energielabel en de energiescore geeft een goed beeld van de ‘kwaliteit’ van het gebouw en van het gebruikersgedrag via het werkelijk verbruik.
Hoe lager de energiescore, hoe lager je theoretisch berekende energiegebruik is en dus hoe meer je kan besparen, zowel financieel als qua CO2-uitstoot.
Op het moment dat de rekenmethodiek van het EPC NR werd gelanceerd, voorzag de richtlijn niet in een methode om de hernieuwbare energie voor koeling in rekening te brengen. Voor certificaten vanaf 2024 wordt verwacht dat dit wel mogelijk zal zijn. Hoe koeling exact in rekening zal gebracht worden, is op dit moment niet gekend. Eigenaars, gebruikers en overheden baseren zich best niet enkel op het energielabel, maar moeten ook de energiescore in acht nemen.
3) Isolatie heeft een gunstige invloed op CO2 en verbruik en draagt bij tot de vergroening van het elektriciteitsnet
Door te isoleren daalt de CO2-uitstoot, net als verbruikskosten voor energie.
In sommige scenario’s heb je zelfs geen verwarming meer nodig, maar enkel koeling in de zomer. De hernieuwbare energie die je gebruikt voor koeling is nu nog niet meegerekend in het EPC NR, maar dat volgt normaal gezien in de toekomst.
Er is meer energie nodig voor koeling dan voor warmte. Dankzij een doorgedreven isolatie wordt de grootste energievraag (voor koeling in plaats van verwarming) verschoven naar de zomermaanden. Ze verloopt daardoor meer synchroon met de productie van zonne-energie. Dit verhoogt de haalbaarheid van de vergroening van het elektriciteitsnet, want net in de zomermaanden is er voldoende hernieuwbare energie beschikbaar.
Uiteraard blijft het ook wel belangrijk dat ook de koelvraag beperkt wordt. Bijkomende maatregelen, zoals zonwering, spelen hierbij een belangrijke rol.
4) Denk aan het comfort van de gebruikers
In minder goed geïsoleerde gebouwen zijn er grote temperatuurschommelingen tussen dag en nacht, wat bijverwarmen noodzakelijk maakt, ook op momenten dat de gebouwen niet gebruikt worden. Dankzij isolatie zijn er minder temperatuurschommelingen en kun je verbruik op dalmomenten verminderen tot zelfs vermijden.
Een comfortverhoging kan je niet uitdrukken in geld, maar je merkt het wel in het lagere ziekteverzuim en het hogere welzijn van de gebruikers van het niet-residentieel gebouw.
5) Denk op lange termijn
De Isolatiebarometer van Recticel toont aan dat het erg moeilijk – zelfs quasi onmogelijk – is om vandaag al energielabel A te behalen. Om een gebouw tegen 2050 koolstofneutraal te krijgen, zijn dus nog extra maatregelen nodig. Daarom hebben gebouweigenaars baat bij een robuust masterplan en een holistische visie, om op termijn de deadline te halen.
In elk scenario is de gebouwschil isoleren de eerste stap. Technieken kun je afstemmen op de isolatiegraad, maar andersom is dat veel moeilijker. Denk bijvoorbeeld aan een situatie waarbij een gebouweigenaar eerst PV-panelen op het dak plaatst, om nadien pas tot de vaststelling te komen dat het niet meer mogelijk is om het dak te isoleren. Dat heet een ‘lock-in’.
Niet enkel isoleren en inzetten op hernieuwbare energie zijn belangrijke puzzelstukken, maar ook de koellast beperken, het aankoopbeleid voor apparatuur en de sturing van de technieken.
Wat op dit moment een onmogelijke opdracht lijkt, kan binnen afzienbare tijd een haalbare opgave worden. Desondanks is op lange termijn denken een absolute must. Zonder doorgedreven isolatie is koolstofneutraliteit per definitie een utopie.