“Een grondige audit door een architect kan rampen vermijden.”
Een belangrijk aandachtspunt bij gefaseerde renovatiewerken is het vermijden van bouwkundige situaties die niet meer opgelost kunnen worden, de zogenaamde lock-ins. Een goed masterplan op voorhand kan deze onaangename, en vaak dure, verrassingen vermijden. Kati Lamens, architecte en bestuurder bij het Netwerk Architecten Vlaanderen, legt uit hoe dat moet. Want goede afspraken maken goede vrienden!
“Begin altijd met een goed masterplan op te stellen. Zo zie je meteen wat de verschillende ingrepen zijn en waar die elkaar tegenkomen. Wat ga je doen als je vandaag de ramen vervangt, maar pas binnen 5 jaar de gevel isoleert? Door met deskundige bouwprofessionals te werken en goede afspraken te maken kunnen dergelijke bouwknopen vooraf correct geconcipieerd worden en worden koudebruggen vermeden. Eens de puzzel ineen past, loopt de renovatie van een leien dakje.”
Waarom geen renovatiesubsidie koppelen aan de voorwaarde dat er vooraf een globale audit wordt gedaan?
Renoveren op lange termijn
Bij een renovatie moet er rekening gehouden worden met de doelstellingen van 2050. Die kunnen gepaard gaan met enkele hinderpalen. “De grootste hinderpaal is het budget. Je moet er rekening mee houden dat je minstens 25% van je aankoop nodig hebt om de renovatie te doen. De overheid lanceerde daarom de woningpas als een soort hulpmiddel om vooraf een rekening te maken. Het enige nadeel van de woningpas is dat budgetten rekening houden met de pure energetische benadering en totaal geen rekening houden met de bouwfysische kwaliteit of lock-ins. Zelfs als je niet direct een architect nodig hebt, laat je toch best die audit doen voor je de aankoop doet. Een ander struikelblok is de fasering. Een renovatie legt een bepaalde last en druk op koppels. Je moet er constant mee bezig zijn. Een derde element is de gebrekkige kennis van de bouwfysische staat. Het is voor een particulier moeilijk om in te schatten wat er moet gebeuren. Een professional ziet dat direct.”
Een deel van de oplossing om een lock-in te vermijden, komt misschien uit de hoek van innovaties en nieuwe technologie. Recticel ziet bijvoorbeeld een groeiende vraag naar hun superisolerende vacuümisolatie. Deze nieuwe isolatieplaten worden vooral ingezet bij moeilijkere situaties voor platte daken en terrassen. “We moeten een onderscheid maken tussen grote projecten en particuliere projecten. De vernieuwing zit hem net in de totaalsystemen waarbij nieuwe technieken aan kunnen bijdragen.”
Laat een audit doen voor de aankoop, zelfs als je geen architect nodig hebt.
Voorbeelden van fouten
Aan vragen over lock-ins en bouwknopen geen gebrek. Daarom bundelde Recticel de meest gestelde vragen over dakisolatie in een handige isolatiepocket die je hier kan aanvragen. Binnenkort komt er ook eentje met de meest gestelde vragen bij renovaties. Want het loopt nu eenmaal niet altijd goed!
“Zo had ik eens een klant die zijn woning had verbouwd. Zij verhuisden naar het buitenland en wilden hun slechte EPC-score opkrikken. Ze namen een aannemer onder de arm om alle ramen te vervangen. Houten ramen met volle blokprofielen die vervangen werden door aluminium ramen. Dat heeft een half jaar geduurd en overal rondom de ramen doken vochtproblemen op, tot in de vloeren. Er werden experts bijgehaald, de vloer werd opengebroken en bleek dat de zwammen onder de parket groeiden. Het probleem was dat die expert zich enkel had gefocust op zijn taak, zijnde de ramen. Hij had op voorhand beter een kijkje genomen in de spouwmuur, dan had hij gezien dat er geen waterkeringen in de muren zaten. Een grondige audit had dit kunnen voorkomen!”
Aansprakelijkheid
De architect houdt met al deze elementen rekening en ontwerpt een gebouwschil van goede thermische kwaliteit en stelt correcte bouwdetails op. Koudebruggen moeten hierbij zo veel mogelijk vermeden worden. Dit is ook belangrijk aangezien ze in de EPB-verslaggeving ingerekend worden. Maar wat als het dan toch fout loopt?
Renovatiecoaches zijn doorgaans niet verzekerd of aansprakelijk. Wij dan weer wel.
“Een architect die een plan opmaakt in dossiers waarbij er een bouwaanvraag is opgemaakt, is verantwoordelijk voor de uitvoering. Van zodra de architect ook een masterplan maakt is die architect verantwoordelijk voor de adviezen die hij geeft. Het is vandaag zo dat, sinds de wet Peeters, elke architect, ingenieur, energieverslaggever of aannemer verplicht is zich te verzekeren voor de ruwbouw. Er zijn heel wat renovatiecoaches die in het leven worden geroepen door overheden en gemeentes, maar die zijn doorgaans niet aansprakelijk of verzekerd voor hun advies. Wij wel. Ga dus altijd in zee met de juiste mensen voor je bouwproject.”
ONDER DE LOEP: wat zijn lock-ins?
De zogenaamde lock-ins zijn bouwkundige situaties die niet meer opgelost kunnen worden. Bij gefaseerde renovatiewerken is het belangrijk om hier voldoende aandacht aan te schenken en te starten met het opstellen van een goed masterplan.
Handige isolatiepocket met de meest gestelde vragen over dakisolatie
Aan vragen over lock-ins en bouwknopen geen gebrek. Daarom bundelde Recticel de meest gestelde vragen over dakisolatie in een handige isolatiepocket die je hier kan aanvragen.