“Aan het huidige ritme halen we de doelstelling van 2050 niet.” De ambitie is duidelijk: België moet tegen 2050 een koolstofneutraal gebouwenpark hebben. Aangezien de Vlaamse gebouwen hier een aanzienlijk aandeel in hebben, worden er van de regering nog grote inspanningen en maatregelen verwacht om deze doelstelling te halen. Marc Dillen van De Vlaamse Confederatie Bouw stroopt de mouwen op en geeft alvast een stand van zaken.
Voor wat hoort wat
Tegen 2050 moeten alle gebouwen, ook niet-woongebouwen, koolstofneutraal zijn. De maatregelen en aanpak om die doelstelling te halen blijken totaal verschillend naargelang het gebouw. “Het is net als bij de nieuwbouw van woningen waarvan we wisten dat ze tegen 1 januari 2021 energieneutraal moesten zijn. En dat is gelukt. Sterker nog, we doen het zelfs beter dan gepland. Hetzelfde moet mogelijk zijn wat niet-woongebouwen betreft. Dat start natuurlijk met inspanningen in de vorm van maatregelen, stimuli en verplichtingen. Stimuli zoals premies en fiscale aftrekbaarheid. Anderzijds moeten er toenemende verplichtingen en maatregelen zijn, anders halen we 2050 niet”, aldus Marc Dillen, directeur-generaal van de VCB.
De overheid moet het voortouw nemen en tonen hoe het moet.
Overheid geeft het goede voorbeeld
Vlaamse gebouwen leveren een aanzienlijke bijdrage aan broeikasgasemissies. Ongeveer 15% hiervan bestaat uit niet-residentiële gebouwen zoals scholen. Overheidsgebouwen vragen om een andere aanpak dan een bedrijfsgebouw.
“De overheid moet voor haar eigen gebouwen het voortouw nemen en het goede voorbeeld geven. Daar heeft het facilitair bedrijf een belangrijke voortrekkersrol om te tonen aan de privésector hoe het moet. Dus wat de overheid betreft, is het belangrijk dat ze daarvoor de nodige kredieten voorzien en de nodige creativiteit aan de dag legt om haar eigen gebouwen koolstofneutraal te maken.”
Niet-residentiële gebouwen verspillen veel energie met torenhoge facturen tot gevolg. De overheid neemt hierbij een belangrijke voorbeeldfunctie op door de bestaande renovatieambities voor het eigen patrimonium verder te verhogen en versneld te realiseren. Zo werd beslist om maar liefst 46 miljoen euro te investeren in scholenbouwprojecten.
“Dit zal zeker niet voldoende zijn, maar het is wel belangrijk dat de scholenbouw een extra stimulans krijgt en extra financiële middelen om versneld energetisch te renoveren. We stellen vast dat sinds 2006 het primair energieverbruik van niet-woongebouwen afneemt, behalve in scholen. Er moet dringend een extra inspanning voor de scholen worden gedaan. Energetisch renoveren van scholen wordt vaak gecombineerd met het verwijderen van schadelijke stoffen, zoals asbest. We zien wel dat bij de toekenning van premies daar meer en meer rekening mee wordt gehouden.”
In 2050 moeten dan alle gebouwen koolstofneutraal zijn. ‘Aan het huidig ritme halen we dat niet. De overheidsmaatregelen gaan in de goede richting, ook voor niet-woongebouwen. Het mag duidelijk zijn dat de Vlaamse overheid hierin een sleutelpositie heeft. Zij willen in het kader van het huidige relanceplan, dat binnen 2 jaar gerealiseerd moet worden, veel aandacht schenken aan energetische renovatie.
Er is dringend een extra inspanning nodig voor scholen.
Het belang van een bouwteam
Er is nood aan begeleiding van aannemers met een duidelijk renovatieplan, vertrekkende vanuit een energie-audit die de pijnpunten van een gebouw vooraf duidelijk maakt. “Het initiatief moet komen van de bouwheer. Wij ijveren ervoor dat een ontwerper en aannemer zo snel mogelijk worden ingeschakeld om een bouwteam samen te stellen. Zo zijn er minder risico’s op het vlak van budget en geen verrassingen voor de totaalprijs. Er zijn heel wat tools op de markt om vooraf een screening te maken van een gebouw. Men kan dan op voorhand beter inschatten wat het resultaat zal zijn. Maar op het einde van de rit moet men nog altijd een aannemer hebben die het goed uitvoert.”
Niet-woongebouwen worden vaker verhuurd, of zijn in beheer van een externe partij. Dat maakt de eigendomsstructuur een stuk complexer dan bij woongebouwen.
“Heel belangrijk is dat de eigenaars gestimuleerd worden om initiatieven te nemen. Bij complexe operaties moet de aannemer zijn knowhow inzetten van bij het begin zodat er een bouwteam tot stand komt waarbij iedereen zijn kennis deelt bij de aanvang van het renovatieproject. Bovendien kan de eigenaar van een gebouw door de nodige energetische renovaties, de waarde van het gebouw doen stijgen. We gaan ervan uit dat financiële instellingen in de toekomst steeds strengere eisen zullen stellen bij het toekennen van een krediet. Een bank zal in de toekomst niet zomaar een krediet geven zonder te weten of dat krediet tot een waardestijging zal leiden.”
Het goede nieuws is dat de renovatiegraad in de lift zit, maar die motor mag niet stilvallen.
Een bouwteam met de nodige knowhow verkleint de risico’s.
ONDER DE LOEP: energetisch renoveren?
Dat is renoveren om op termijn de gebouwen koolstofneutraal en energetisch efficiënter te maken tegen 2050. Het betekent ook dat men door een extra investering ervoor zorgt dat het energieverbruik de komende jaren daalt, evenals de CO2-uitstoot. Als elke gebouweigenaar dat doet slagen we er tegen 2030 het energie verbruik te doen dalen, en tegen 2050 zullen dan hopelijk alle gebouwen koolstofneutraal zijn.
Wil je nog meer info en weetjes over renovatie?
Schrijf je dan in op onze Recticel nieuwsbrief en blijf op de hoogte van de sector!