Isolatiebarometer: invloed van thermische isolatie en energiezuinige technieken op het nieuwe EPC NR

Met de jaarlijkse Isolatiebarometer heeft Recticel een traditie opgebouwd en zichzelf gepositioneerd als opinieleider in de markt. De Isolatiebarometer 2023-whitepaper onderzoekt de invloed van thermische isolatie en energiezuinige technieken op het nieuwe EPC NR (energieprestatiecertificaat voor een niet-residentiële eenheid). Deze analyse is gebaseerd op een gedetailleerde studie, uitgevoerd door het ingenieursbureau Exergie. Door een kantoorgebouw als uitgangspunt te nemen en verschillende renovatiescenario's dynamisch te simuleren, zijn er opvallende resultaten en waardevolle conclusies verkregen.

Sinds begin 2023 is het verplicht dat elk niet-residentieel gebouw groter dan 500 m² dat in Vlaanderen verkocht of verhuurd wordt, beschikt over een EPC NR. Deze verplichting zal geleidelijk strenger worden, waarbij elke grote niet-residentiële gebouweenheid in 2026 ook zonder verkoop- of verhuurtransacties over een EPC moet beschikken. De overheid en publieke organisaties hebben hierin een voorbeeldfunctie en zetten daarom enkele stappen al vroeger dan de gestelde deadlines.

Niet-residentiële gebouwen op weg naar koolstofneutraliteit

Hoewel niet-residentiële gebouwen een kleiner aandeel hebben in het totale gebouwenpark vergeleken met residentiële gebouwen, is hun aandeel in de totale energieconsumptie en broeikasgasuitstoot verhoudingsgewijs veel hoger. Om de Europese 2050-doelstellingen te behalen, is het daarom van groot belang om actie te ondernemen in niet-residentiële gebouwen.

In België wordt ongeveer 87% van het brandstofverbruik in niet-residentiële gebouwen gebruikt voor ruimteverwarming, waarbij aardolie en aardgas nog steeds de meest gebruikte energiebronnen zijn. Gezien de algemene stijging van de energieconsumptie en het brandstofverbruik, is dit zorgwekkend nieuws. Hoewel de transitie naar hernieuwbare energiebronnen in gang is gezet, blijft het beperken en ombuigen van de stijgende trend in energieconsumptie van groot belang. Het verminderen van het energieverbruik is dringend nodig.

Met het EPC NR richting 2050

Het EPC NR biedt gebouweigenaars inzicht in de energiezuinigheid van hun niet-residentiële gebouwen. Het certificaat geeft ook aan welke renovatie-inspanningen nodig zijn om deze gebouwen tegen 2050 koolstofneutraal te maken. Het EPC NR omvat twee belangrijke onderdelen: het energielabel dat de energieprestatie van de gebouweenheid weergeeft op een schaal van G tot A, en de energiescore, uitgedrukt in kWhprim/(m²jaar), die een vergelijking mogelijk maakt met gelijkaardige gebouwen. Om voor je gebouw de beste maatregelen te nemen, is het belangrijk om zeker ook aandacht te besteden aan de energiescore.

Belangrijke kanttekening: nu wordt in de huidige methodiek voor het EPC NR nog géén rekening gehouden met de energie die je hernieuwbaar opwekt voor koeling. Er is echter een concreet engagement om dit aan te passen in de rekenmethodiek.

Vijf conclusies

Wat betekent het EPC NR nu in de praktijk? Wat is de impact van isolatie en energiezuinige technieken op het behaalde energielabel en de energiescore? In de studie werden verschillende renovatiescenario’s ontwikkeld voor een L-vormig gebouw met een kantoorfunctie. Door middel van dynamische gebouwsimulaties heeft het ingenieursbureau Exergie een realistische inschatting gemaakt van het jaarlijkse energieverbruik voor verschillende configuraties.
Hierbij is het belangrijk om ook het comfort en welzijn van de gebruikers niet uit het oog te verliezen. Zo kan bijvoorbeeld de comforttemperatuur in een niet-geïsoleerd kantoorgebouw moeilijker weer op peil worden gebracht als de warmtepomp gedurende het weekend wordt uitgeschakeld. Een grondige isolatie van de bouwschil kan dit opvangen en ervoor zorgen dat het gebouw nauwelijks afkoelt op zaterdag en zondag.

De Isolatiebarometer 2023-whitepaper presenteert vijf conclusies op basis van de onderzoeksresultaten:

• Isoleer de bouwschil en volg het Trias Energetica-principe.
• Streef naar een hoge lat voor energie-efficiëntie: een EPC NR met energielabel B is haalbaar, maar let ook op de energiescore.
• Isolatie heeft een gunstige invloed op de CO₂-uitstoot en de verbruikskosten én draagt bij aan de vergroening van het elektriciteitsnet.
• Houd rekening met het comfort en welzijn van de gebruikers.
• Neem slimme verbeteringen meteen op in het masterplan, zoals zonwering, uitbreiding van de PV-installatie, energiezuinige apparatuur en lichtsturing, en slimme koelinstallatie.

Dirk Vermeulen, Head of Technical Management bij Recticel Insulation, benadrukt dat het behalen van een energielabel A op vandaag quasi onmogelijk is.
“Het in rekening brengen van het aandeel hernieuwbare energie dat opgewekt wordt voor koeling, zal een positieve impact hebben op het energielabel. Houd ook zeker rekening met de energiescore,” legt Dirk uit. “Gebouweigenaars hebben dus baat bij een robuust masterplan en een holistische visie. Isolatie is een bekende eerste stap, maar vervolgens moeten de technieken worden afgestemd op het niveau van isolatie dat is aangebracht. Het is vaak moeilijk om later ingrepen aan een gebouw te doen, met mogelijke 'lock-ins' als gevolg. Daarnaast zal de regelgeving naar verwachting steeds strenger worden, wat de noodzaak benadrukt om op lange termijn te denken en te handelen.”

Duurzaamheid zit sterk verankerd in het DNA van Recticel. Recticel zet zich sterk in voor duurzaam bouwen en lanceerde de productlijn 'Recticel Impact', die isolatieplaten bevat met 25% biocirculair materiaal en gemiddeld 43%* minder CO₂-uitstoot dan standaardisolatieplaten.

_{*Interne LCA-calculatie volgens EN15804+A2 standaard, voor modules A1 - A3 (cradle to gate), gebaseerd op de mass balance methode.}